Minister Mélanie Schultz Van Haegen is niet van plan de aanwijzing van de Bildtdijken tot beschermd dorpsgezicht te heroverwegen.

VVD’er Hayke Veldman riep haar daar gisteravond toe op, tijdens een debat in de Tweede Kamer. Hij diende samen met SGP’er Roelof Bisschop een motie in.

Op 12 april volgt stemming in de Tweede Kamer.

De aanwijzing leidt tot een hoop zorgen in het gebied. Vooral de boeren zijn ertegen. Ze zijn bang dat ze worden beknot in hun bedrijfsvoering.

It oanwizen fan de Biltdiken as beskerme doarpsgesicht moat weromdraaid wurde. Dat freget de VVD yn de Twadde Keamer, yn in moasje dêr't takom wike tiisdei oer stimd wurdt.

Neffens de VVD hawwe benammen boeren grutte soargen oer it oanwizen fan de beskerme status, omdat se tinke dat útwreiding fan har bedriuw dêrtroch lestiger wurdt. Earder hat de VVD yn de Twadde Keamer dêr ek al skriftlike fragen oer steld. Doe binne gemeente en provinsje opnij yn oerlis gongen. De VVD fynt dat it stânpunt fan de gemeenteried swier wage moat.

De ried wie tsjin de oanwizing. Yn de nije omjouwingswet, dêr't de beskerming fan steds- en doarpsgesichten in ûnderdiel fan wurdt, is oerlis en partisipaasje just in wichtich útgongspunt, sa seit de VVD.

In Het Bildt leeft bij agrariërs de zorg dat ze hun bedrijf in het beschermd dorpsgezicht niet langer kunnen uitoefenen. Dat is geenszins de bedoeling en die zorg is niet nodig. Een status als beschermd gezicht betekent niet dat veranderingen niet meer mogelijk zijn. Het gaat er wel om dat veranderingen zorgvuldig worden ingepast, zodat deze aansluiten bij het karakter van het gebied. Dit wordt mogelijk gemaakt door in het bestemmingsplan nadrukkelijk rekening te houden met de bijzondere waarden van het gebied. Dat schrijft minister Schultz van Infrastructuur en Milieu in een brief aan de Tweede Kamer.

In Nederland zijn meer beschermde dorpsgezichten aangewezen waarin zich boerenerven en agrarische gronden bevinden en waar de agrarische bedrijfsvoering zonder problemen doorgang vindt. Het vigerend bestemmingsplan houdt daar rekening mee en biedt ook ontwikkelingsruimte aan de agrarische sector. De aanwijzing tot beschermd dorpsgezicht verandert daar niets aan, aldus Schultz.

De uitspraak van de Rechtbank Noord-Nederland van 9 februari 2016 bevestigt dat de bezwaren vanwege een vermeend slot op het gebied ongegrond zijn. Het is op dit moment niet bekend of een hoger beroep wordt aangetekend. Dat laat onverlet dat de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed betrokkenen en de gemeente heeft aangeboden mee te willen denken met de inpassing van ontwikkelingen in de Bildtdijken.

Minister Mélanie Schultz Van Haegen wil "nog eens kijken" naar het beschermde dorpsgezicht dat is afgeroepen over de Bildtdijken. Ze zegde dat gistermiddag toe tijdens een commissievergadering in de Tweede Kamer. SGP’er Roelof Bisschop bevroeg haar over de toegekende status.

"Het eind is zoek", vond Bisschop, als de overheid een uitgestrekt lintgebied van 20 vierkante kilometer aanwijst als beschermd dorpsgezicht. "Dat lijkt meer op Rupsje Nooitgenoeg. Ik voel er niet veel voor om van het platteland een openluchtmuseum te maken." De SGP’er verzocht de minister het besluit over de Bildtdijken te heroverwegen.

Zo ver wilde Schultz beslist niet gaan. Ze beloofde de zaak uit te zoeken en komt binnen drie weken met een antwoord. Schultz benadrukte dat een aanwijzing nietis bedoeld om "de zaak op slot te zetten". "Het geeft alleen aan dat iets beschermenswaardig is."

Landbouwgrond rond de Bildtdijken in de gemeente het Bildt wordt niet uitgezonderd van de beschermde status tot dorpsgezicht.

De rechtbank Noord-Nederland vindt dat de dijken, de dorpen en de grond ertussen één geheel vormen. Met deze uitspraak verliezen drie landbouworganisaties hun strijd tegen de aanwijzing van Oude- en Nieuwebildtdijk tot beschermd dorpsgezicht.

De Nederlandse Akkerbouwvakbond, het Friesch Grondbezit en de boerenbond LTO wilden dat 2500 hectare landbouwgrond buiten de aanwijzing zou blijven omdat de landbouwbedrijven in dit gebied door de status gehinderd worden in hun ontwikkeling

Hier is geen sprake van, aldus de rechtbank in de uitspraak. De huidige bestemmingsplannen voor het gebied regelen die bescherming nu al en hoeven als gevolg van de aanwijzing door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed niet aangepast te worden. Wat (bouw)mogelijkheden voor agrariërs betreft, verandert er niets.

Rechtbank Noord-Nederland heeft het bezwaar van drie agrarische organisaties tegen de aanwijzing van de Oude- en Nieuwebildtdijk als beschermd dorpsgezicht ongegrond verklaard. Volgens de rechtbank worden ondernemers in het gebied niet in hun bedrijfsvoering beperkt.

Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV), Het Friesch Grondbezit en LTO Noord hadden de aanwijzing van de Bildtdijken bij de rechter aangevochten. Het steekt ze vooral dat het akkerland tussen de Oude- en Nieuwebildtdijk ook bij het beschermd dorpsgezicht hoort. Volgens de drie leidt dit ertoe dat boerenbedrijven 'op slot' gaan.

"Juist de aanwijzing tot beschermd dorpsgezicht zal zeer nadelige gevolgen zal hebben voor de boerenbedrijven in de toekomst, omdat nieuwe bestemmingsplannen met de aanwijzing tot beschermd dorpsgezicht rekening dienen te houden," zo vinden de drie organisaties.

De rechtbank was het daar niet mee eens. De bezwaarmakers hebben volgens de rechter onvoldoende aangetoond dat de bedrijven belemmerd worden, of dat er sprake zou zijn van waardevermindering van de percelen. De gemeenteraad besloot vorig jaar niet in beroep te gaan tegen de aanwijzing van door Minister van Onderwijs en Cultuur Jet Bussemaker.

Drie landbouworganisaties hebben een rechtszaak aangespannen tegen de aanwijzing van Oude- en Nieuwebildtdijk tot beschermd dorpsgezicht. Het gaat om de Nederlandse Akkerbouwvakbond, het Friesch Grondbezit en de boerenbond LTO.

Dat de dorpen extra worden beschermd, daar hebben ze geen moeite mee. Wat voor de organisaties onacceptabel is, is de aanwijzing van 2500 hectare landbouwgrond aan weerszijden van de dijken tot beschermd dorpsgezicht.In dat gebied, met nog 1000 hectare bufferzone er omheen, wordt de toekomstige ontwikkeling van landbouwbedrijven ernstig gehinderd, zo vrezen zij.

De Nederlandse Akkerbouwvakbond en LTO Noord zijn teleurgesteld over het naast zich neer leggen van het bezwaar tegen het aanwijzen van de Bildtdijken als beschermd dorpsgezicht door minister Jet Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Akkerbouwers in het gebied vrezen beperkingen voor hun ondernemingen als de status een feit is. Naast de dijklichamen met hun bebouwing valt ongeveer 3.500 hectare grond rond de dijken onder dezelfde beschermde status als de plannen doorgaan.

Voorzitter Teun de Jong vertegenwoordigde zowel LTO Noord als NAV in het bezwaar tegen de plannen voor een beschermde status. „Wij zijn om twee redenen teleurgesteld over het besluit. De gemeenteraad is unaniem tegen het besluit, maar de minister vindt het zwaarder wegen dat de burgemeester en wethouders van de gemeente voor waren.” De Jong vindt dat de mening van de belanghebbenden in het gebied genegeerd worden in het voorstel.

Het tweede punt dat voor de teleurstelling bij de bezwaarmakers zorgt is dat het voorstel om de dijken wel op te nemen in de beschermde status maar de tussenliggende en aangrenzende akkers niet ook niet overgenomen wordt. „Wij vinden het opnemen van de dijklichamen in het beschermde dorpsgezicht wel goed. We begrijpen dat dan de verloedering van de huizen op de dijken aan te pakken is.”

Minister van Onderwijs en Cultuur Jet Bussemaker heeft het bezwaar tegen de aanwijzing van de Bildtdijken tot beschermd dorpsgezicht afgewezen. Ze handhaaft de aanwijzing van het de Bildtdijken en het landelijk gebied erom heen. De Nederlandse Akkerbouw Vereniging, die bezwaar aantekende, is teleurgesteld.

De NAV - onder voorzitterschap van Ouwe-Dykster Teun de Jong - is fel gekant tegen de aanwijzing van beschermd dorpsgezicht. Zij vrezen dat de status hen zal beperken in hun bedrijfsvoering.

De Bildtse gemeenteraad heeft zich meerdere keren uitgesproken tegen de beschermde status. Na een presentatie van het ministerie eerder dit jaar besloot de raad echter niet in beroep te gaan. De NAV deed dat wel, maar Bussemaker heeft daar geen boodschap aan blijkt nu.

"De NAV blijft op haar standpunt dat meenemen van het akkerland in de aanwijzing tot beschermd dorpsgezicht lijnrecht indruist tegen het door zowel Rijksoverheid als Provincie Friesland gepropageerde beleid dat boerenbedrijven geen haarbreed in de weg mag worden gelegd. De huidige regering verkondigt bovendien steeds dat zij de regels voor ondernemers wil verminderen, terwijl deze aanwijzing voor de boeren juist extra regels geeft. Ook plaatst de NAV vraagtekens bij de in haar ogen ondemocratische werkwijze. Wanneer de mening van een gemeenteraad in dergelijke besluitvorming kennelijk niet relevant wordt geacht, is het hek van de dam en zal deze kwestie nog weleens nare precedentwerking in andere gebieden kunnen opleveren," zo laat de NAV weten. De vereniging beraadt zich op verdere juridische stappen.

Boeren in de gemeente het Bildt stappen naar de rechter als de Bildtdijken en het omliggende agrarische land beschermd dorpsgezicht blijven.

Dat zegt de voorzitter van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV), Teun de Jong uit Sint Annaparochie.

De NAV rekende rond deze tijd op een uitspraak van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed op het bezwaar dat tegen de status is ingediend, maar dit is uitgesteld.

Wordt het bezwaar niet toegewezen dan staan de bedrijven in de toekomst op slot en spannen de boeren een rechtszaak aan.

De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed heeft de Bildtdijken aangewezen tot monument. Om welk gebied gaat het? De monumentstatus betreft 17 km oude zeedijk met bebouwing, maar ook het hele gebied tussen de dijken valt eronder. En ook nog 200 meter ten noorden en 200 meter ten zuiden van de dijken. Dus de percelen en gebouwen ten noorden en ten zuiden van de dijken horen er ook nog bij. Dit betreft dus het grootste deel van het akkerbouwgebied van de gemeente het Bildt, van de Westhoek in het westen, tot de vaart van Froubuurstermolen naar Nijesyl, doorlopend naar de zeedijk, in het oosten.

Hoe kwam dit tot stand? Een ambtenaar van de provincie had zeventien jaar geleden bedacht dit gebied aan te wijzen als monument. De bevolking werd gevraagd wat ze daarvan vond; de bewoners vonden het geen goed idee. De gemeenteraad werd drie keer gevraagd om een standpunt (de aanhouder wint), maar die hield voet bij stuk en zei driemaal nee. Wij hebben er al vijfhonderd jaar op gepast en waarom zouden we dat nu niet meer kunnen?

Wat is het argument? De Rijksdienst is voor, de provincie is voor en de gemeenteraad is tegen: 2 voor en 1 tegen. Leven wij nog in een democratie of al in een dictatuur?

De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed wees de Bildtdijken vorige maand aan als beschermd dorpsgezicht. Na een presentatie gaf zelfs de gemeenteraad - die zich eerder drie keer unaniem tegen de aanwijzing keerde - de weerstand op en accepteerde een meerderheid de status. Maar de asgrariërs in het gebied laten het er niet bij zitten. Volgens hen levert de beschermde status teveel beprekingen op, voor boeren èn burgers. "Wij make echt 'n kâns."

Een groep van twintig man reisde afgelopen donderdag af naar het hoofdkantoor van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) in Amersfoort. Daar mochten ze, ten overstaan van meeschrijvende juristen, hun bezwaren tegen de aanwijzing kenbaar maken.

Teun de Jong, agrariër aan de Oudebildtdijk, deed het woord namens de Nederlandse Akkerbouw Vereniging (NAV). "De Rijksdienst skermt d'rmet dat d'r goed overlêg weest is met de gemeente, maar't waar 't beslút fan de minister om deuze status toe te kinnen. Atjou 'n gebied fan 2500 ha 'n beskermde status oplêge wille, dan prate je dos eerst ok met de beweuners of dorpsbelang? Wij binne d'r nooit in kind."

Boeren oan de Biltdiken meitsje beswier tsjin de status fan beskerme doarpsgesicht, dy't de minister fan OCW yn jannewaris takend hat.

Dat dogge se hjoed op in harksit yn Amersfoort. Se binne benaud dat harren bedriuwen op slot komme te sitten en útwreiding net mear mooglik is.

Beskerme doarpsgesicht is goed foar toerisme, fynt de gemeente It Bilt. De boeren fine dat harren bedriuwsfiering der net ûnder leie mei. Sy binne al ieuwen de ekonomyske motor fan de regio. As de harksit neat úthellet, stappe de Biltdykboeren nei de rjochter.

De Oude- en Nieuwebildtdijk zijn sinds woensdag officieel een beschermd dorpsgezicht. In een vol gemeentehuis gaven de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en Provincie Fryslân voorlichting over wat dat nu inhoudt. De agrariërs uit de gemeente vrezen dat het gebied ’op slot’ komt te zitten en lieten dat luid en duidelijk weten, maar een meerderheid van de raad - eerst nog unaniem tegen - was genoeg gerustgesteld: geen bezwaar meer tegen debeschermde status.

”De demokrasy is doad,” zei Hans Hilarides, oud VVD-raadslid woensdagavond. De raad had al twee keer unaniem uitgesproken geen beschermde status voor de Bildtdijken te willen. Toch besloten de provincie en minister Bussemaker anders. Zijn frustratie was begrijpelijk en voelbaar. Net als bij veel andere agrariërs die vrezen dat de beschermde status ”een stolp” over hun boerderij en broodwinning legt. Een hogere macht ’overrulede’ de lokale gemeenteraad. En toch was de lokale democratie woensdagavond niet dood, maar juist springlevend. De tegenstanders van de beschermde status konden hun ongenoegen ruim verwoorden. ”D’r is gyn draagflak.

Gemeenteraad, keer werom fan deuze dwaling,” zei Teun de Jong. Hij kreeg bijval van Gerlof Jensma: ”Wij motte dut met alle mooglike middels bestride. De lândbou het rúmte norig. Gemeenteraad, jim beslútte over ôns beurs. Sonder draagflak wort dut ’n mislukt monumint.” Daar tegenover stond dat een behoorlijk aantal voorstanders van de status. ”Ik woon tussen de agrariërs en zou ze geen strobreed in de weg willen leggen,” zei dijkbewoner Jan Dogterom. ”Maar hun tegenargumenten zijn veelal gebaseerd op emoties. De beschermde status biedt kansen. Voor het toerisme, voor het instand houden van de Bildtdijken.

De gemeenteraad van het Bildt tekent geen bezwaar aan tegen de aanwijzing van de Bildtdijken als beschermd gebied. Slechts drie raadsleden zijn daarvoor.

Dat bleek gisteravond op een extra gemeenteraad naar aanleiding van de aanwijzing door het Rijk. Alleen de VVD en Leendert Ferwerda van Frije Bilkerts willen de aanwijzing keren. De andere tien aanwezige raadsleden zijn voor en wijken daarmee af van een eerder standpunt van de raad, die tot nu toe unaniem tegen was.

Er is geen sprake van een stolp over de Bildtdijken als de beschermde status een feit is, probeerden de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en de provincie gisteravond duidelijk te maken.

Dat maakte bij de belangrijke landbouwsector in deze gemeente weinig indruk. De Nederlandse Akkerbouwbond en LTO Noord zien de bescherming als een slot op de deur voor verdere ontwikkeling van de landbouwbedrijven. Zij vroegen de raad met klem om bezwaar aan te tekenen tegen de aanwijzing. De aanwezige bewoners van de Bildtdijken reageerden anders. Zij zien de beschermde status wel zitten. Bewoners zien meer kansen, bijvoorbeeld voor de recreatie.

De Ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en Infrastructuur en Milieu hebben onlangs het besluit genomen om de Bildtdijken aan te wijzen als beschermd dorpsgezicht. Dit besluit is op 22 januari 2015 gepubliceerd in de Staatscourant. Iedere belanghebbende kan tegen dit besluit bezwaar maken. Dit dient binnen zes weken na de bekendmaking van het besluit te gebeuren.

Er is in de voorbije jaren veel gesproken over de aanwijzing van de Bildtdijken als beschermd dorpsgezicht. Toch is de raad van de gemeente het Bildt van mening dat het aanwijzingsbesluit een toelichting behoeft. Voor die toelichting is een vertegenwoordiger van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en een vertegenwoordiger van de provincie Fryslân uitgenodigd.

Deze toelichting zal worden gegeven in een extra Raderaad op 4 maart om 20.00 uur in he gemeentehuis. U kunt als belanghebbende actief meedoen aan het gesprek door het stellen van verduidelijkende vragen en het geven van uw mening.

In de vergadering, aansluitend aan de Raderaad zal de gemeenteraad zijn standpunt over dit onderwerp bepalen.

De gemeente het Bildt bekijkt nog of het zin heeft bezwaar in te dienen tegen de beschermde status van de Bildtdijken.

Cultuurminister Jet Bussemaker heeft deze aanwijzing gedaan, terwijl de gemeenteraad unaniem tegen was. De provincie was wel voor. Raadsleden vrezen een woud aan extra regels voor inwoners en ondernemers.

Het besluit is op 22 januari bekend gemaakt in de Staatscourant. Er is zes weken de tijd om bezwaren in te dienen.

Burgemeester Gerrit Krol wil eerst met de fractievoorzitters de afweging maken en daarna met een voorstel aan de raad komen, zei hij woensdag in de Raderaad van het Bildt.

De Bildtdijken zijn officieel aangewezen als beschermd dorpsgezicht. Dat heeft de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) op hun website bekend gemaakt.

In zijn nieuwjaarstoespraak kondigde burgemeester Gerrit Krol van het Bildt al aan dat een dergelijk besluit ophanden was.

Begin vorig jaar werd een beslissing nog uitgesteld omdat de gemeente verklaard tegenstander was. Het Bildt vreest een woud aan extra regels voor ondernemers en inwoners. De provincie was wel voor.

 

De Bildtdijken in de gemeente het Bildt krijgen toch een beschermde status. Cultuurminister Jet Bussemaker heeft dit besloten.

Burgemeester Gerrit Krol maakte dit gisteren bekend in zijn nieuwjaarstoespraak. Volgens hem komt de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed binnenkort met het nieuws over de aanwijzing door de minister. Begin vorig jaar stelde zij een beslissing uit omdat de gemeente zich zwaar tegen dit besluit keerde. Het Bildt vreest een woud aan extra regels voor ondernemers en inwoners. De provincie was wel voor. "Het nee van de gemeenteraad heeft dus geen doorslaggevende rol gespeeld", aldus Krol.

"Het college heeft met gemengde gevoelens kennis genomen van dit Haagse besluit, waarmee de gemeenteraad van het Bildt is gepasseerd."

Burgemeester Krol stond in zijn nieuwjaarstoespraak tijdens de raderaad o.a. stil bij de plannen voor de bildtdijken. Zo zal na de besluitvorming in december zal in de komende maanden concreet duidelijk worden, na inspraak met belanghebbenden, hoe de weginrichting van de Bildtdijken er precies uit zal zien, conform de door de gemeenteraad gekozen snelheidsregimes.

Goed nieuws is dat de provincie Fryslân een definitieve beschikking heeft afgegeven als het gaat om de aanpak van verwaarloosde panden aan de Bildtdijken. Het gaat definitief om een subsidiebedrag van 1 miljoen, een geweldig bedrag, maar op zich onvoldoende om alle problemen aan te pakken. 2015 zal grotendeels gebruikt worden voor het maken van een plan van aanpak, terwijl eind 2018 het gehele project moet zijn afgerond.

Krol vertelde dat het college recent is geïnformeerd dat de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed zeer binnenkort een persbericht zal uitgeven met de aanwijzing, door de minister, van de Bildtdijken als beschermd gebied. Het nee van de gemeenteraad heeft dus geen doorslaggevende rol gespeeld in de besluitvorming van de minister. Het college heeft met gemengde gevoelens kennis genomen van dit Haagse besluit. "Enerzijds met bevreemding vanwege het passeren van de gemeenteraad van het Bildt. Anderzijds is het een erkenning voor de unieke Bildtdijken en zullen Rijk en Provincie ook in financiële zin hun verantwoordelijkheid moeten nemen. En dat moet dus meer zijn dan de voornoemde 1 miljoen. Boter bij de vis!", aldus de burgemeester.

In het uiterste noorden van Friesland ligt de langste straat van Nederland: de Oudebildtdijk.

Meer dan twaalf kilometer dijk, bebouwd met kleine arbeiderswoningen die aan weerszijden worden geflankeerd door uitgestrekte aardappelvelden.

's Nachts schijnt het licht van de vuurtorens van Ameland en Terschelling op de huisjes waarin een keur van kunstenaars oude verhalenvertellers, vaklui, handelsmensen en nieuwelingen woont. Zij zijn de Ouwedyksters.

Geen huis op de dijk is hetzelfde. Alle voordeuren zijn gericht op het binnenland. Daarachter zit vaak een wirwar aan kamertjes, die allemaal op verschilklende hoogtes zijn gebouwd. "Dat is omdat ze op een dijk gebouwd zijn. Het is elke keer weer: trapje op, trapje af. Op een gegeven moment was ik blij dat ik vlak kon wonen", aldus voormalige dijkbewoner Auke Kooistra, nu eigenaar van eetcafé Het Graauwe Paard in Oudebildtzijl.

Minister Jet Bussemaker neemt voorlopig geen besluit over het aanwijzen van de Bildtdijken als beschermd dorpsgezicht. Bussemaker heeft de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed gevraagd opnieuw met de gemeente en provincie te overleggen. De provincie is voor de Bildtdijken als beschermd dorpsgezicht, de gemeente is unaniem tegen.

Minister Bussemaker heeft dit geantwoord op vragen van VVD-Kamerleden Rutte en De Vries, die op hun beurt door de Bildtse VVD benaderd waren. Provincie Fryslân en de Rijksdienst hadden Bussemaker voorgesteld de Oude- en Nieuwebildtdijk aan te wijzen als beschermd dorpsgezicht.

De VVD trok vorige maand aan de bel bij de Haagse collega's. Bussemaker schreef gisteren aan de kamer: "Gelet op de uiteenlopende standpunten van de provincie Friesland en de gemeente Het Bildt heb ik de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed gevraagd om opnieuw met deze partijen te overleggen over het behoud van de cultuurhistorische waarden van het gebied en de mogelijke toekomstige status als beschermd dorpsgezicht. Ik wacht dit overleg af alvorens ik een besluit neem over de voordracht."

Honderden beschermde dorpsgezichten telt Nederland, maar op de Bildtdijken houden de bewoners de boot al tien jaar af. Binnenkort hakt de minister de knoop door. Wat maakt de weerstand zo groot? "Dit moat gjin twadde Orvelte wurde."

Een groen lint in een zee van klei. Kraakhelder oogt de Oudebildtdijk. In het zonlicht springen de rode, roze en paarse muren van de dijkhuisjes nog meer in het oog. Remco van den Burg staat aan de wegkant haardhout te hakken. "Hoe zeg je, een dorpsgezicht?" Nee, daar is hij niet zo mee bezig. Of ja, toch: "Er hoeven van mij niet nog meer regels bij." Zijn buurvrouw Anita Reimer heeft daar ook geen zin in. "Elk huis hier is anders, dat maakt de dijken zo uniek. Dat moet je juist niet reguleren. Ik heb geen zin om het gras te moeten maaien zodra de buren dat ook doen."

Jet Bussemaker van cultuur mag de Oude- en Nieuwe Biltdijk in Sint Annaparochie voorlopig niet aanwijzen tot beschermd dorpsgezicht. Eerst wil de VVD in de Tweede Kamer opheldering over de tweespalt tussen provincie en gemeente.

Officieel moet de minister nog beslissen, maar VVD-kamerlid Aukje de Vries uit Leeuwarden ziet al welke kant het uit gaat. "Provincie is voor, Raad voor de Cultuur is voor, alleen gemeente het Bildt is tegen. Dat is twee tegen een." Ze vreest dat een beschermde status ondernemers en bewoners op zal zadelen met een oerwoud aan nieuwe regels. "Het zou rampzalig zijn."

De VVD Fryslân heeft Gedeputeerde Staten gevraagd waarom die, ondanks bezwaren van de Bildtse gemeenteraad toch een positief advies hebben afgegeven over de aanwijzing van de Oude en Nieuwe Bildtdijken als beschermd dorpsgezicht. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed de Oude en Nieuwe Bildtdijken legt dit voorstel op korte termijn neer bij staatssecretaris Sander Dekker (VVD) van OCW, die er dan over mag beslissen.

De Bildtse gemeenteraad is fel gekant tegen de beschermende maatregelen. De fracties zijn bang dat het gebied door de beschermde status op slot komt te zitten. Uitbreiding en vestiging van (agrarische) bedrijven is dan niet meer mogelijk en dat is in een tijd van economische achteruitgang en hoge werkloosheid in Het Bildt nu niet wenselijk. Al twee keer eerder, in 2004 en 2010, hield de raad met succes haar poot eensgezind stijf, maar ditmaal ziet het er niet zo best uit.

Minister Jet Bussemaker zou nog deze maand de Oude- en Nieuwebildtdijk aanwijzen als 'beschermd dorpsgezicht'. De Bildtse VVD heeft provinciaal en landelijk aan de bel getrokken over het toekennen van de status aan de Bildtdijken. De statenfractie van de partij is kritisch en wil opheldering van het college van Gedeputeerde Staten.

De gemeenteraad van het Bildt heeft de status unaniem verworpen. De partijen zijn bang dat het 'beschermd dorpsgezicht' het gebied economisch en bedrijfsmatig op slot zal zetten.

Toch hebben provincie Fryslân en de Raad voor Cultuur een positief advies gegeven over de aanwijzing. Dit is de Bildtse raad, en de VVD in het bijzonder, tegen het zere been.

De langste straat van Nederland krijgt een beter aangezicht. De gemeente het Bildt wil de veertien slechtst onderhouden huizen aan de Oude en Nieuw Bildtdijk aankopen en renoveren of slopen. De gemeente heeft daarvoor een miljoen euro provinciesubsidie gekregen en legt er zelf nog eens een miljoen bij.

De Oude en Nieuwe Bildtdijk zijn samen veertien kilometer lang. Aan die ruim vijfhonderd jaar oude dijken staan enkele huizen te verkrotten. Die tasten volgens wethouder Nel Haarsma de leefbaarheid aan. "En ze zorgen voor waardevermindering van omringende huizen, dat is niet goed. Het is toch ook ons erfgoed." Uit een inventarisatie van de 510 huizen aan de beide straten bleek dat veertien huizen in dermate slechte staat zijn, dat ze direct aangepakt zouden moeten worden.

Friese gemeenten scoren in het Provinsjehûs 24 miljoen euro subsidie voor bijna veertig plannen. Ze moeten zelf een even groot bedrag bijleggen.

Alle regio’s profiteren van de investeringgolf. De eilanden krijgen betere strandovergangen. Noordwest-Friesland kan tien slechte woningen aan de Bildtdijken kopen en renoveren of slopen en ontvangt geld voor het centrum van Harlingen.

Burgemeester Tom van Mourik is zeer content met een bijdrage van 2,9 miljoen euro voor grootschalige gebiedsontwikkeling aan de westkant van Leeuwarden, samenhangend met de Haak om Leeuwarden. Oude vaarroutes keren terug, asfalt verdwijnt en Deinum krijgt een nieuw sportcomplex.

De huisjes op de Bildtdijken staan er niet allemaal even knap op. Soms ligt verkrotting op de loer. Het Bildt zoekt naar miljoenen om het verval te keren.

Rijdend over de Oudebildtdijk wordt het verval zichtbaar. Prachtig opgeknapte dijkhuisjes staan schouder aan schouder met bleekneusjes, soms zwaar vervallen. Ze worstelen met weer, wind en de soms krappe portemonnee van de bewoner. Een jaarlijkse lik verf is allang geen zekerheid meer.

Burgemeester Gerrit Krol: "We zoeken al jaren naar mogelijkheden om hierwat aan te doen." Toen de Nuon-miljoenen op het provinciehuis lonkten, begon het Bildt aan een 'Actieplan Bildtdijken'.

Bewoners van de Oude- en Nieuwebildtdijk wezen dat hun gebied "op slot" gaat, nu de provincie het met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed eens is, de straten een beschermde status te geven. Strengere regels voor bouw en verbouw zouden nieuwe bewoners afschrikken.

VVD'er Wiebe Postma is bang voor een oerwoud van regels: bewoners zouden bijvoorbeeld slechts groene en witte verf mogen gebruiken.

Wethouder Nel Haarsma kon zijn vrees tijdens de raadsvergadering vorige week niet wegnemen.

De Bildtdijken lijken nu toch echt beschermd dorpsgezicht te worden. Bewoners vrezen dat de dijken hiermee "op slot" gaan.

Al jaren wordt er gediscussieerd over het aanwijzen van de Oude- en Nieuwebildtdijk als beschermd gebied. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed heeft hier plannen voor. In 2010 wees de Bildtse gemeenteraad dat plan nog unaniem af, maar nu heeft de provincie zich achter de Rijksdienst geschaard. En dan zal het er wel van komen, is de gedachte.

De Oude- en Nieuwebildtdijk worden waarschijnlijk toch aangewezen als 'beschermd dorpsgezicht'. Provincie Fryslân heeft het verzoek van het Bildt om dit niet toe te passen naast zich neer gelegd, en staat achter het plan van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed om de Bildtdijken als beschermd gebied aan te wijzen. De Bildtse gemeenteraad is verontwaardigd.

In januari 2010 was de Bildtse gemeenteraad unaniem tegen het aanwijzen van de Oude- en Nieuwebildtdijk als beschermd dorpsgezicht. Men was bang dat de status te grote gevolgen voor bewoners en bedrijven zou hebben en dat het gebied "op slot" zou komen te zitten. LTO-Noord kwam destijds eveneens in actie. De agrarische belangenvereniging liet weten dat het Bildt een 'Ot en Sien'-landbouwgebied zou worden.

In 2010 is de gemeenteraad door de Provincie om advies gevraagd over het voorstel van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed om de Bildtdijken aan te wijzen als beschermd gezicht in de zin van de Monumentenwet. De gemeenteraad heeft uitgesproken zich niet met dit voorstel te kunnen verenigen. De vrees was dat aanwijzing mogelijkerwijs kan leiden tot belemmeringen van economische ontwikkeling in het gebied.

De Gedeputeerde Staten van Fryslân heeft begrip getoond voor dit argument, maar toch een positief advies aan de Rijksdienst gegeven. GS vinden het belang van de cultuurhistorie zwaarder wegen.

Het College van B&W laat nog uitzoeken of de gemeente tegen een eventuele aanwijzing in verweer kan komen.